Na de zondvloed keren Noach en de zijnen terug naar Mesopotamië. Vanaf het moment dat de aarde weer droog was, wordt de mensheid via de zonen van Noach (Sem, Cham en Jafet) en hun nakomelingen opnieuw verspreid over de aarde.
Dit gebeurt na de torenbouw van Babel, toen God hun spraak verstoorde. Het patroon van deze verspreiding zal in grote lijn overeenkomen met de eerste verspreiding. Zie figuur "Bevolkingsspreiding".
Volken in het Midden-Oosten (1)
Mesopotamië ("tussen twee rivieren"), het tweestromenland (tussen Eufraat en Tigris), in het huidige Irak, is de bakermat van de mensheid. Na de spraakverwarring in Babel bevolken de Semieten (het volk van Sem) Mesopotamië en omstreken.
Daaruit ontstaan onder meer de volken in Soemerië, Elam en Akkad., zie figuur situatie 1.
Soemerië
Met de volken van Soemerië maakten we reeds kennis via de Urukcultuur in de vorige paragraaf. De zondvloed bracht een afzetting van klei over Soemerië. In Ur een laag van vijf en een halve meter dik. Ur ontwikkelt zich daarna tot een sterke stadstaat met een Ur-dynastie. Deze zal vanaf 3000 v. Chr. bestaan tot 1800 v. Chr. (de Babylonische tijd). In de beginperiode nemen Uruk en Kisj eerst het voortouw. Daarna neemt Ur het over. Ur is in die tijd de welvarendste stad in de regio.
Gedurende de periode 2350 v. Chr. tot 2150 v. Chr. heeft Akkad de macht over Soemerië. Aan het einde van de dynastie maakt Ur nog een bloeiperiode mee, bekend als de Ur III-periode (van 2112 v. Chr. - 2004 v. Chr.). De cultuur staat op een bijzonder hoog peil, er is een goed georganiseerd bevloeiingsstelsel en er is grote rijkdom. Het leven van de Soemeriërs speelt zich grotendeels af rond de tempel, een trapvormige piramide, de zogenaamde ziggoerat.
In 2006 v. Chr. wordt Ur veroverd door de Amorieten. Dit volk dringt vanuit de Syrische steppe in het noordwesten Mesopotamië binnen.
Elam
In Elam komen de Elamieten terecht, het volk van Elam, de oudste zoom van Sem. Al vrij snel stichten de Elamieten hun hoofdstad Susa. Vanaf 2700 v. Chr. telt Elam mee binnen de volken. Er is uitwisseling met de buurlanden, wel vaak gepaard met vijandelijkheden. Ze ontwikkelen een eigen Elamitische taal. Vanaf het rijk van Akkad (2340-2200 v. Chr.) raakt Elam in toenemende mate onder invloed van de Mesopotamische buren). Onder het machtige rijk van Babylonië weet Elam een zekere mate van onafhankelijkheid te bewaren. Van tijd tot tijd zijn er ook bloeiperioden. Als Babylonië door Assyrië in 643 v. Chr. wordt verslagen, komt er een einde aan de macht van Elam. Ze maken daarna deel uit van het Nieuw-Babylonische Rijk en het Perzische Rijk. Elam komt opnieuw tot een zekere bloei. De Elamieten leven als volk nog lange tijd in vrede met het buurvolk Perzië en hebben veel invloed op de cultuur van de Perzen.
Akkad
Akkad wordt rond 2350 v. Chr. de belangrijkste stadstaat in Mesopotamië en wordt gesitueerd noordelijk van Soemerië. Het Akkadische Rijk, gesticht door Sargon, maakt een korte machtsperiode en gebiedsuitbreiding door. Sargon komt via een staatsgreep aan de macht. Hij brengt Akkad tot grote bloei en formeert een leger. Hij verovert Soemerië, Elam en heel Mesopotamië. 
Maar hij gaat nog verder. Uiteindelijk strekt zijn rijk zich uit over het gehele gebied van Eufraat en Tigris en omvat ook delen van het huidige Turkije. Sargon domineert eveneens in het westen van het Middellandse Zeegebied en ten noorden van de Zwarte Zee en dringt door tot in Arabië. De handel bloeit volop en het Akkadisch wordt als officiële taal ingevoerd. Na Sargon regeren zijn opvolgers nog tot 2150 v. Chr., waarna het rijk instort en Akkad wordt overgenomen door het Rijk van Ur.
Totaal overzicht periode 5000 v. Chr. - 2000 v. Chr.
Voorafgaande informatie in de paragrafen "Begin van de mensheid" en "Volken in het Midden-Oosten (1) heb ik samengevat in beeld gebracht in de presentatie "Oude volken Midden-Oosten (1)". Daarin staan ook nadere details, tijdlijnen en meer overzichtelijke kaarten.